Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу және аудару тәртібі
Міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) - Әлеуметтік кодекске[1] сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен БЖЗҚ-ға салынатын ақша;
Назар аударыңыз, МЗЖ төлеуден:
1) осы Кодекстің 207-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толған адамдар;
2) егер мүгедектік мерзімсіз болып белгіленсе, бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар босатылады. БЖЗҚ-ға МЗЖ төлеу осы тармақшада көрсетілген адамдардың өтініші бойынша жүзеге асырылады;
3) әскери қызметшілер (мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерден басқа), арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының, мемлекеттік фельдъегерлік қызметтің қызметкерлері, сондай-ақ арнаулы атақтар, сыныптық шендер алу және нысанды киім киіп жүру құқықтары 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап жойылған адамдар;
4) еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушылар босатылады.
МЗЖ БЖЗҚ-ға Әлеуметтік кодексте, Салық кодексінде[2] және №525[3] қағидаларда белгіленген тәртіппен және мерзімде төленеді.
|
МЗЖ төлеу бойынша төлеушілер/агент
|
Кезеңі
|
Есептеу нысаны
|
Шегі
|
Аудару мерзімі
|
Ескертпе
|
|
Жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар (Әлеуметтік кодекстің 248-бабы 9-тармағының 2), 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген тұлғалардан басқа), жеке практикамен айналысатын тұлғалар жұмыскерлерге төлеген кірісінен және жалдамалы жұмысшылардың еңбегін пайдаланатын жұмыстарды орындауды (қызметтер көрсетуді) көздейтін азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт жасасқан жеке тұлғалар
|
салықтық кезеңнің әр айы үшін
|
Жалдамалы жұмысшылардың айлық табысы
|
айлық табыстан 10% мөлшерінде. Бұл ретте бір агенттен МЗЖ есептеу үшін алынатын айлық табыс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспауы тиіс
|
кіріс төленген айдан кейінгі айдың 25-і күнінен кешіктірмей
|
МЗЖ төлеу бойынша міндеттер
|
|
Жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар (Әлеуметтік кодекстің 248-бабы 9-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген жеке кәсіпкерлерден басқа), оның ішінде шаруа немесе фермер қожалықтарының басшылары, олардың он сегіз жасқа толған мүшелері, сондай-ақ өз пайдасына жеке практикамен айналысатын тұлғалар
|
салықтық кезеңнің әр айы үшін
|
МЗЖ төленбейтін, бірақ Салық кодексіне сәйкес салық салу мақсаттары үшін айқындалатын кірістен аспайтын кірістерді қоспағанда, адамның әлеуметтік аударымдарды төлеу үшін өзі дербес айқындайтын алатын кірісі
|
МЗЖ есептеу үшін алынатын табыстан 10% мөлшерінде, бірақ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспауы тиіс Егер табыс ЕТЖ мөлшерінің 1 еселенген мөлшерінен аз болса, онда республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ЕТЖ мөлшерінің 1 еселенген мөлшерінен МЗЖ төлеуге құқылы
|
есепті айдан кейінгі не айдың 25-і күнінен кешіктірмей
|
МЗЖ төлеу бойынша міндеттер
МЗЖ төлеу дербес жүзеге асырылады
|
|
Патент[4] негізінде арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлер
|
күнтізбелік жыл
|
салық кезеңге алынған табыс
|
табыстан 10% мөлшерінде, бірақ ЕТЖ 50 50 еселенген мөлшерінен астам емес
Егер табыс 1 еселенген ЕТЖ мөлшерінен аз болса, онда ЕТЖ 1 еселенген мөлшерінен МЗЖ төлеуге құқылы
|
Патенттің құнын төлеу үшін ҚР салық заңнамасында көзделген мерзімде,
салық төлеуші патенттің құнын төлеуді есеп-қисап ұсынылғанға дейін жүргізеді.
|
МЗЖ төлеу бойынша міндеттер
|
Нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) болып табылатын, салық агенттері[5] болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасасқан АҚС шарттар бойынша кірістер алатын ҚР аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалар;
|
салықтық кезеңнің әр айы үшін
|
МЗЖ төленбейтін, бірақ Салық кодексіне сәйкес салық салу мақсаттары үшін айқындалатын кірістен аспайтын кірістерді қоспағанда, адамның әлеуметтік аударымдарды төлеу үшін өзі дербес айқындайтын алатын кірісі
|
МЗЖ есептеу үшін алынатын табыстың 10%-ы мөлшерінде, бірақ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспайды
|
табыс төленген айдан кейінгі айдың 25-і күнінен кешіктірмей
|
МЗЖ төлеу дербес жүзеге асырылады
|
|
ҚР-дағы халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде, ҚР-да аккредиттелген шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінде және консулдық мекемелерінде жұмыс істейтін ҚР аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалар
|
салықтық кезеңнің әр айы үшін
|
МЗЖ төленбейтін, бірақ Салық кодексіне сәйкес салық салу мақсаттары үшін айқындалатын кірістен аспайтын кірістерді қоспағанда, адамның әлеуметтік аударымдарды төлеу үшін өзі дербес айқындайтын алатын кірісі
|
МЗЖ есептеу үшін алынатын кірістің 10% мөлшерінде , бірақ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ЕТЖ 50 еселенген мөлшерінен аспайды
|
табыс төленген айдан кейінгі айдың 25-і күнінен кешіктірмей
|
МЗЖ төлеу дербес жүзеге асырылады
|
|
Арнайы салық режимі қолданылатын микро және шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын жеке кәсіпкерлер және заңды тұлғалар, БТ төлеушілері
|
салықтық кезеңнің әр айы үшін
|
арнаулы салық режимін қолданатын микро және шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын жұмыс берушінің есептеген жұмысшы табысы
|
БТ төлеушілері үшін БТ мөлшерлемесіндегі МЗЖ үлесі:
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап - 50,0 пайыз;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 46,5 пайыз;
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап - 42,0 пайыз;
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап - 40,3 пайыз;
2027 жылғы 1 қаңтардан бастап - 38,8 пайыз;
2028 жылғы 1 қаңтардан бастап - 38,0 пайыз.
|
табыс төленген айдан кейінгі айдың 25-і күнінен кешіктірмей
|
МЗЖ төлеу бойынша міндеттер.
Бастапқы немесе кезекті декларацияда таңдалған тәртіп салықтық кезеңі ішінде өзгертілуге жатпайды. Әлеуметтік төлемдерді (МКЗЖ қоспағанда) төлеуден босатылған жұмыскерлер үшін БТ мөлшерлемесі әлеуметтік төлемдердің тиісті үлесіне төмендетіледі.
|
[1] Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексі
[2] «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының кодексі (Салық кодексі)
[3] Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 30 маусымдағы №525 қаулысымен бекітілген Міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу, ұстап қалу (есепке жазу) және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аудару және олар бойынша өндіріп алу қағидалары мен мерзімдері
[4] Патент негізіндегі арнаулы салық режимін Салық кодексінің 685- бабының 1-тармағында айқындалған жеке кәсіпкерлер қолдануға құқылы
[5] Салық агенті – Салық кодексіне сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықтарды және (немесе) бірыңғай төлемді есептеу, ұстап қалу және аудару жөніндегі міндет жүктелген жеке кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам, заңды тұлға, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшелері, сондай-ақ бейрезидент-заңды тұлға
